Ajans, detayları yıllık çalışma programında ve başvuru rehberinde açıkça belirtilmek kaydıyla, yerel idarelerin, üniversitelerin, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının, kar amacı güden işletmelerin, kooperatiflerin, birliklerin ve diğer gerçek ve tüzel kişilerin aşağıda sayılan türlerdeki proje veya faaliyetlerini Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar dahilinde destekler:
• Bölge plan ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı proje ve faaliyetler,
• Bölge plan ve programlarına uygun olarak, bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunan proje ve faaliyetler,
• Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki iş birliğini ve ortaklık kültürünü geliştiren projeler,
• Bölgenin kaynak ve imkanlarını tespit etmeye, ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya, rekabet gücünü ve yenilik kapasitesini artırmaya ve ulusal ve uluslararası düzeyde etki ve etkinliği artırmaya yönelik her türlü analiz, strateji, plan çalışması, araştırma ve inceleme gibi çalışmalar,
• Bölgenin iş ve yatırım imkanlarının tanıtımına ve geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler,
•Yönetim, yenilikçi ve verimli üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, araştırma ve geliştirme, finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri doğrudan veya dolaylı olarak destekleyecek proje ve faaliyetler,
•Türkiye’nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapan, bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine ve kaynak teminine katkı sağlayan proje ve faaliyetler,
•Bölgedeki kurum ve kuruluşların insan kaynakları ve kurumsal kapasitelerinin artırılmasına, proje üretme ve uygulama kapasitelerinin güçlendirilmesine ve hizmet sunumundaki beceri ve niteliklerinin geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler.

Ajansın sağlayabileceği destekler, mali destekler ve teknik destekler olarak ikiye ayrılmaktadır.

Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP)

Uygulandığı illerde, yerel dinamikleri harekete geçirerek yoksulluk, göç ve kentleşmeden kaynaklanan sosyal sorunları gidermek, değişen sosyal yapının ortaya çıkardığı ihtiyaçlara karşılık vermek, toplumun dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata daha aktif katılmalarını sağlamak, istihdam edilebilirliği artırmak, sosyal içermeyi, sosyal girişimciliği ve yenilikçiliği desteklemek ve sosyal sorumluluk uygulamalarını yaygınlaştırmaktır. Program TRC3 Bölgesi illerinde (Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak) uygulanmakta olup programın öncelikleri aşağıda yer almaktadır.

Program Öncelikleri

İstihdam Edilebilirliği Artırmak

• Toplumun dezavantajlı kesimlerinin istihdama katılımının kolaylaştırılmasına ve mesleki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesine,
• Genç istihdamını artırmaya,
• İldeki ve bölgedeki ihtiyaçlara uygun alanlarda nitelikli ve üretken beşerî sermayenin geliştirilmesine yönelik projeler.

Sosyal Girişimcilik ve Yenilikçilik

• Sosyal girişimlerin kurulmasına ve kapasitelerinin artırılmasına,
• İstihdam edilebilirliğe ve sosyal içermeye ilişkin yenilikçi modeller geliştirilmesine,
• Sosyal girişimcilik ve sosyal yenilikçilik alanlarında hizmet veren/verecek olan kuruluşların işleteceği, ekosistem güçlendirmeye yönelik merkezler, sosyal laboratuvarlar ile kuluçka ve hızlandırıcı programların uygulanmasına yönelik projeler.

Sosyal İçerme

• Sosyal yardım alan kesimin gelir düzeyinin artırılmasına,
• Toplumun dezavantajlı kesimlerinin yaşam kalitelerinin yükseltilmesine,
• Dezavantajlı kesimlere sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılmasına,
• Dezavantajlı çocuk ve gençlerin yetenek gelişimi ve teknoloji kullanma becerilerinin geliştirilmesine yönelik yenilikçi ve model nitelikli projeler.

Sosyal Sorumluluk

• Bölge öncelikleriyle kâr amacı güden kesimin sosyal sorumluluk faaliyetlerini uyumlaştırmaya,
• Program öncelik alanlarına ve/veya tespit edilen farklı sosyal bir sorunun çözümüne yönelik yenilikçi ve model nitelikli projeler.

Program özelinde belirlenen öncelikli temalar;

Tema 1: İstihdam Garantili Mesleki Eğitim Projeleri

İstihdam garantili mesleki eğitim projelerinde temel amaç işsiz gençlerin ekonomik hayata kazandırılmasıdır. Bu tür projelerde gençlerin profesyonel eğitimler vasıtasıyla istihdam edilebilirliklerinin artırılması, eğitim sonrası istihdam edilmeleri ve böylece özel sektörün iş gücü ihtiyacının karşılanması sağlanmaktadır.

Tema 2: Kooperatiflerin Ölçeklendirilmesi Projeleri

Kooperatiflerin ölçeklendirilmesine yönelik projelerde temel amaç kooperatifin mali ve kurumsal faaliyetlerinin sürekliliğinin sağlanarak üyelerine gelir getirecek şekilde üretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve ticarileştirilmesidir. Yeni kooperatif kurulumu yerine var olan kooperatiflerin markalaşma, kaliteli üretim ve pazarlara erişim imkanlarının artırılması konularında desteklenmesi, farklı kooperatiflerin bir araya gelmesinin teşvik edilmesi ve farklı yapılarda iş birliklerinin geliştirilmesi önceliklendirilmektedir.

Tema 3: Hane Halkı Gelir Getirici Projeler

Bu tür projelerde aile fertlerinin evlerinde veya yaşam alanlarına yakın yerlerde (tarımsal ve hayvansal üretim projeleri için) üretim yapmaları ve özel sektör bağlantıları kurularak sözleşmeli üretim ya da parça başı üretim modelleriyle gelir elde etmeleri amaçlanmaktadır. Kırsalda gelir düzeyi düşük haneler, engelliler, yaşlılar veya bakım yükü nedeniyle evden ayrılamayacak durumda bulunan kadınlar hane halkı gelir getirici projelerin hedef kitlesini oluşturmaktadır.

Tema 4: Üretim Alanlarında Kreş Kurulması

Bu tür projelerin temel amacı kadınların ekonomik hayata daha aktif katılımlarının sağlanmasıdır. Bunun sağlanması için kadınların bakım yüklerinin hafifletilmesi önemli faktörlerden biridir. Bu nedenle kadın çalışan sayısının yüksek olduğu sanayi ve üretim alanlarında ulusal standartlara uygun kreşler yapılması ve işletilmesi öngörülmektedir.

Belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde kreş yapılmasına yönelik proje geliştirilmesi durumunda kreşlerin MEB ve ASHB yanında Belediyeler, OSB yönetimleri, Valilik gibi kurum ve kuruluşlar tarafından da işletilebileceği ancak yaş grubuna göre[1] ASHB veya MEB denetiminde olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Tema 5: Kadınlara Yönelik Sosyal Üretim Merkezleri-Sosyalhane Örneği

Sosyalhane projelerinde temel amaç ekonomik ve sosyal açıdan dezavantajlı durumda olan kadınların toplumsal hayata entegrasyonlarının güçlendirilmesi, gelir getirici faaliyetlerde bulunmaları ve istihdam edilmeleridir. Çok yönlü hizmet sunan bu merkezlerde eğitimlerin profesyonel olması, yaş grubuna göre kadınların çocuklarını da getirebilmelerine yönelik alanların kurgulanması ve güvenliğin sağlanması önem taşımaktadır. Dezavantajlı bölgelerde yaşayan, gelir düzeyi düşük ve sosyal yardım alan kadınlar hedef kitleyi oluşturmaktadır.

Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP)

Programın hedefi; ülke sathında daha dengeli bir yerleşme düzeninin sağlanması ve göçün kademeli olarak yönlendirilebilmesi için nispeten geri kalmış ve göç veren bölgelerde, bölgesel çekim merkezi niteliğini haiz şehirlerin katma değeri yüksek üretim, ihracat, istihdam, verimlilik, teknoloji ve yenilikçilik kapasitelerinin artırılmasıdır. Program Ajans sorumluluk illerinden sadece Mardin ilinde uygulanmakta olup programın öncelikleri aşağıda yer almaktadır.

Programı Öncelikleri

1. İstihdam kapasitesinin artırılması

• Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) ve uygun Küçük Sanayi Sitelerinde (KSS) mesleki eğitime yönelik uygulamalı eğitim merkezlerinin kurulması
• Kentsel istihdamın artırılmasına hızla katkı sağlayabilecek yeni iş alanları (lojistik, eğitim ve sağlık hizmetleri gibi) veya üretim aşamalarının (düşük teknolojili imalat, operasyon hizmetleri, çağrı merkezleri gibi) geliştirilmesi

2. Üretim kapasitesinin artırılması

• Sanayileşmenin organize alanlara yönlendirilmesi
• Yüksek katma değer yaratan sektörlerde gelişme gösteren kümelerin desteklenmesi
• Kümelenme odaklı ihtisas OSB’lerin oluşturulması
• Şehir içinde kalmış sanayi alanlarının yenilikçi işlevlerle yerinde dönüşümünün desteklenmesi
• OSB elektrik, su, kanalizasyon, doğalgaz, arıtma tesisi, yol ihtiyaçlarına yönelik altyapıların geliştirilmesi

3. Verimliliğin desteklenmesi

• Endüstriyelsimbiyozfaaliyetlerine ilişkin projeler
• Verimlilik ve kalite artışı ile kişiye özel tasarım alanlarında model fabrikaların kurulması gibi üretim sürecinin iyileştirilmesine yönelik uygulamaların geliştirilmesi
• KOBİ'lere yönelik iş destek hizmetlerinin, verimliliği artıracak yönde geliştirilmesi

4. Teknoloji ve yenilikçiliğin desteklenmesi

• Çekim merkezlerinin önceliklerine uygun olarak yeni teknolojilerin yaygınlaştırılması ve yenilik kapasitesinin artırılması amacıyla üniversite-özel sektöriş birliğiningüçlendirilmesi
• OSB veTGB’lerdefirmaların ortak ihtiyaçlarına yönelik olarak ihracat, yenilikçilik, tasarım, dijital dönüşüm ve kurumsal gelişim vb. konularda destek hizmetleri sağlanması amaçlı danışmanlık merkezlerinin oluşturulması
• Sanayi ve teknoloji bölgelerinde (organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, teknoloji geliştirme bölgeleri) rekabetçiliğin ve verimliliğin geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan test, kalibrasyon,prototiplemegibi ortak hizmetlerin sunulması ve kalitesinin artırılması
• Bölgede mevcut olan ortak kullanıma yönelik kalite kontrol, tahlil ve test laboratuvarlarının makine ekipman ve teknoloji altyapıları ile kapasitelerinin geliştirilmesi ya da ilave ihtiyacın belirlenmesi halinde yenilerinin kurulması
• Bölge Planında belirlenmiş öncelikli sektörlerde yenilikçi girişimciliği desteklemek amacıyla yenilik aktarım merkezlerinin, kuluçka merkezlerinin, tasarım merkezlerinin, iş geliştirme merkezlerinin ve genç girişimci merkezlerinin geliştirilmesi
• Kentsel hizmetlerin sunumunda etkinliği artırıcı akıllı uygulamaların geliştirilmesi, uygulanması ve bunlara dönük yerli üretimleri teşvik edilmesi
• Kentsel yaşam kalitesinin artırılmasına dönük sosyal girişimcilik, akıllı şehir gibi alanlarda uygulama boyutunun ötesinde yenilikçi modeller geliştirilmesi

5. İhracat kapasitesinin artırılması

• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından Türkiye Lojistik Master Planı kapsamında belirlenen lojistik merkezlerinin hizmet altyapısının geliştirilmesi
• İhracatın geliştirilmesine yönelik ortak kullanım alanları
• Tarımsal ürünlerin katma değerinin artırılması suretiyle bu ürünlerin ihracatının ve kent ekonomisine katkısının artırılması şeklindedir.