• Nüfus: 61.100
• Rakım: 874 m
• Yüzölçümü: 1.101 km²
• Nüfus Yoğunluğu: 55 kişi/km²
• Merkeze Uzaklık: 59 km

Kozluk yüksek dağların etrafında kurulmuş tarihi bir ilçedir. Evliya Çelebi'nin yazdığına göre Kozluk halkı eğitimli, hoşgörülü ve cesur bir halkın torunlardır.

Kozluk, Batman ilinin en büyük ilçesidir. Muş Dağları'nın güney eteklerinde kurulmuş tarihi bir yerleşim merkezidir. Tarihi bir yerleşim birimi olan Kozluk'un eski adı Hazzo'dur. Kozluk'ta M.Ö. 8600-8000 yıllarına ait arkeolojik kalıntılar bulunmuş ve bu arkeolojik kalıntılar, Diyarbakır arkeoloji müzesine taşınmıştır. İlçenin en eski yerleşim birimlerinden biri olan Hazzo'nun Kale mahallesinde ve civarında İbrahim Bey Camii, Hızır Bey Camii ve Kozluk Kalesi gibi geçmişi günümüze taşıyan tarihi yapıtlar bulunmaktadır. Hızır Bey Cami’nin, 1512 yılında Sason ve Hezo (Kozluk) Beyi Ebubekir Roşkinin oğlu Hızır Bey tarafından yaptırıldığı mevcut kitabesinde ifade ediliyor.

Dicle Nehri'nin bir kolunu oluşturan Sason Çayı'nın batı tarafında yer alan Hallan Çemi Höyüğü, 5 hektar genişliğinde bir arazi üzerinde konumlanan 4 metre derinliğinde çok katmanlı bir höyük. Hallan Çemi, Akeramik (Çanak Çömleksiz) Neolitik Dönemin oldukça başına, insanların ilk defa köylerde yerleşmeye başladığı zamana tarihlenir. 10.000 yıllık bir geçmişi var. Burada yapılan arkeolojik kazılardan elde edilen buluntular, insanların ilk defa tarımla uğraştığı ve yabani tohum ekerek mercimek ve bezelye elde ettikleri anlaşılmış.

Batman Barajı baraj gölü kıyısında Batman-Diyarbakır sınırları arasında yer alan Malabadi Köprüsü ve Malabadi Tabiat Parkı turistik anlamda ilgi odağı olacak konumdadır. Türkülere konu olmuş Malabadi Köprüsü’nün Artukoğulları Beyliği dönemine ait olduğu ve Artuk'un torunlarından Timurtaş Bin-i İlgazi tarafından 1147 yılında yaptırıldığı söyleniyor. Ancak Evliya Çelebi Seyahatname’de köprünün Abbasiler döneminde Abbasi hanedanına mensup zengin bir tüccar tarafından hayrat için yapıldığını aktarmıştır. Mostar Köprüsü’nün ikizi olarak kabul edilen köprü, dünyadaki taş köprüler arasında kemeri en geniş olanıdır. Köprü üzerinde nişlerin içerisinde, insan, hayvan, güneş motifleri bulunuyor.

İlçenin kuzeyi, doğusu ve batısı akarsularla çevrili olup yarımadayı andırmaktadır. Dağlık kesimlerde yaylalar ve soğuk pınarlar bulunmaktadır. Gerekli altyapının yapılması halinde Kozluk, bölge için önemli bir sayfiye ve turizm yeri olabilecek niteliktedir. Kozluk’un toprağı verimlidir. Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Başta tütün, buğday, mercimek ve pamuk olmak üzere, toprak ve iklim hemen her çeşit tahıl, sebze ve meyve yetiştiriciliğine elverişlidir. Şelmo yöresinde petrol arama ve üretim çalışmaları yoğun olarak yapılmaktadır. Son yıllarda kurulan tekstil atölyelerinde yüzlerce insan istihdam edilmektedir.

Halile (Aşağı İnişli) köyünde sarılık hastalığına iyi gelen bir su kaynağı mevcuttur. Oyuktaş Yeşilyurt (Gole, Golemasiye) mezrasında sağlığa iyi geldiği söylenen balıklı göl vardır. Batman Barajı Kozluk ilçesinin batı sınırları dâhilinde, Garzan Barajı ise İlçenin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Ayrıca Pisyar Çayı üzerinde bir sulama regülatörü mevcuttur. 

İlçe, Batman-Bitlis karayolu üzerinde bulunmaktadır. Yerleşimden, E99 Diyarbakır-Bitlis karayolu geçmektedir. Kozluk’un, Türkiye-İran bağlantısını sağlayan güzergâh üzerinde bulunması, ilçede her zaman ticari canlılık oluşturmuştur.

Ayngebire (Tosunpınar) bölgesi hem ağaçlık hem de yer altı su kaynağı dolayısıyla yaz aylarında rağbet görmektedir. 

Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın yanı sıra tatlı su balıkçılığı da yapılmaktadır.

Garzan-Cefan Göleti, Cefan Ceresi üzerinde ve Beşiri-Garzan karayolunun 1 km kadar güneyinde kurulmuştur. Göletten başlanarak Garzan Çayının sol sahilinde kuzey-güney doğrultusunda uzanan toplam 392 ha araziyi sulamaktadır.

İlçede bulunan Taşlıdere kaplıcası hem turizm açısından hem de termal kaynak sağlaması açısından büyük bir öneme sahiptir. Termal turizm altyapısı son yıllarda gelişme göstermiş, kaplıca üzerine nitelikli bir konaklama tesisi inşa edilmiştir. Termal kaynaklar kullanılarak yapılabilecek olan seraların ilçedeki tarımsal verimliliği artıracağı öngörülmektedir.

Kaymakamlık tarafından Ajans desteğiyle kurulan park orman projesi kapsamında çocuk oyun parkı, kamelyalar ve sosyal donatılar inşa edilmiştir. Ayrıca belediye tarafından Ajans desteğiyle kurulan Küçük Sanayi Sitesi ilçeye ticari hareketlilik getirecektir.

İlçede ana sanayi kolu toprak, hazır beton ve tekstildir. Fırınlanmış kilden tuğla, bims ve giyim eşyaları imalatı en çok istihdam sağlayan sektörlerdir. Tuzlagözü ve Derince köylerinde üretilen kaya tuzu peynir, turşu ve salamura gibi gıdalarda ve hayvancılıkta bölge halkı tarafından tercih edilmektedir.

Kozluk ilçesine bağlı 1 belde, 30 mahalle ve 69 köy bulunmaktadır.