• Nüfus: 7.284
• Rakım: 513 m
• Yüzölçümü: 293 km²
• Nüfus Yoğunluğu: 25 kişi/km²
• Merkeze Uzaklık: 39 km

Hasankeyf'in Mezopotamya tarihi ve medeniyeti açısından önemli bir yeri vardır. 12 bin yıllık geçmişiyle yörenin en eski yerleşim yerlerinden biri olan Hasankeyf’in; Sümerler, Asurlular, Babilliler, Persler, Bizanslılar, Romalılar, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular, Eyyübiler, Akkoyunlular ve Osmanlı egemenliğine girmiş olan bir medeniyetler şehri olduğu ortaya çıkmaktadır. Geçmişi M.S. 4’üncü yüzyıla dayanan Hasankeyf Kalesi, bölgeyi korumak amacıyla Bizans İmparatoru Konstantinos tarafından inşa ettirilmiştir. Artuklu Beyliği'nin 1102-1232 yılları arasında başkentliğini yapan Hasankeyf, en parlak dönemini bu tarihlerde yaşamıştır

Bilgisayarın temellerini atan âlim, fen ve teknik adamı, robot, saatler, su makineleri, şifreli kilitler, şifreli kasalar, termos, otomatik çocuk oyuncakları gibi 60 makinenin mucidi ve dünyanın ilk sibernetik bilgini olan dönemin en önemli bilim insanlarından Ebul İz El Cezeri, robot ve otomatik abdest alma makinesinin projelerini külliyeleriyle ünlü Hasankeyf'te hazırlamıştır.

Hasankeyf, 1926 yılında Mardin İli Gercüş İlçesine bağlı bir bucak iken, 1972 yılında belediye teşkilatı ve 1990 yılında ilçe teşkilatı kurulmuştur. 1981 yılında bütünüyle sit alanı ilan edildikten sonra koruma altına alınan Hasankeyf, GAP kapsamında bulunan Ilısu Barajı’nın suları altında kalmıştır.  Ilısu Barajı çalışmaları nedeniyle eski yerleşim yerinin sular altında kalması ihtimaline karşılık şehir Raman dağı eteklerine taşınmıştır. Hasankeyf'teki tarihi eserler, yeni yerleşim birimine taşınarak ilçenin tarihi ve kültürel dokusu da korunmuştur. Ilısu Barajı kültürel varlıkları koruma ve kurtarma çalışmaları kapsamında, Zeynel Bey Türbesi ve diğer tarihi eserler Türkiye'de ilk defa uygulanan yöntemle baraj gölü alanından çıkarılıp 2 kilometre taşınarak Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na yerleştirilmiştir.

Baraj suyunun yükselmesiyle ilçeye gelecek yerli ve yabancı turistlerin Hasankeyf Kalesi'ni gezebilmeleri amacıyla "antik liman" inşa edilmiştir. Böylece ilçeye gelecek yerli ve yabancı turistler, yeni Hasankeyf'ten teknelerle limana ulaşarak, açık hava müzesi olan Hasankeyf Kalesi'ni, Küçük Saray'ı gezebilecek, dev kanyonlarda doğa yürüyüşleri yapabilecek, tüplerle baraj gölüne dalabilecektir. Uygulanacak projelerin turizme büyük katkı sunması beklenirken Hasankeyf'in uğranılan değil, konaklanılan ilçe haline gelmesi hedefleniyor.

El dokuması tiftik battaniye, parlak ipek sim işlemeli kumaşlar, oya, dantel ve kanaviçe işlemeleri, yün patik, heybe, çeşit çeşit renklerde yöreye özgü motifli yün çoraplar gibi onlarca el emeği göz nuru ürünler ile geleneksel el sanatları yaşatılmaktadır. Hasankeyf’e özgü ahşap el işleri arasında havan, minyatür beşik ve keklik kafesi ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda tiftik battaniye ve el sanatları gelişmiş olup, Meslek Yüksek Okulu bünyesinde yapılabilecek çalışmalarla bu alanlarda ilerleme sağlanabilecektir.

Ilısu Barajı kurtarma kazıları kapsamında bulunan olağanüstü buluntulara ve kazılarla ilgili bilgilere Hasankeyf Müzesinden erişilebilmektedir.

İlçe nüfusunun yarısı kırsal alanda yaşamaktadır. İlçede nüfus yoğunluğu azdır. Aynı zamanda nüfus ve yüz ölçüm olarak en küçük ilçesidir. Hasankeyf ilçesi Batman-Mardin karayolu üzerinde bulunmaktadır.

Son yıllarda Ajans tarafından turizm altyapısının geliştirilmesi için önemli yatırımlar yapılmıştır. Güdümlü Proje Desteği kapsamında Ajansımız tarafından desteklenen Üçyol Ekolojik Projesi güzel bir örnek teşkil etmektedir. Ayrıca Hasankeyf Uygulama Oteli’nin Turizme Kazandırılması Projesi ile ortalama kalış sürelerinin artırılması ve turizmin çeşitlendirilmesi hedeflenmektedir.

İlçenin sosyo-ekonomik gelişiminde Ilısu Baraj Gölü önemli bir rol oynamaktadır. İlçede göl kenarına yapılacak olan tesisler, su sporu altyapısını geliştirilmesi, yürüyüş yollarının düzenlenmesi ile turizm potansiyelinin artması beklenmektedir. Bu kapsamda göl kenarında sosyal tesisler ve yüzer iskeleleri kurulmuş, dağcılık ve kamp alanları, yürüyüş rotaları ile su altı ve su üstü (gezi teknesi, jet ski, kano, su bisikleti, dalgıçlık) turistik faaliyet alanları oluşturulmuştur.

Hasankeyf Müzesi tarihi zenginliklerin yenilikçi bir şekilde sunulduğu ve çocuk ve gençlere yönelik aktivitelerin de yapıldığı önemli bir merkez konumundadır.

Tarihi ve doğal güzellikleriyle önemli turizm merkezlerinden biri olan Hasankeyf, yerli ve yabancı turistlerce ziyaret edilmektedir. Hasankeyf Mağaraları, Hasankeyf Kalesi, İmam Abdullah Türbesi, Zeynel Bey Türbesi, Ulu Cami, Küçük Saray, Büyük Saray, Mescid-i Ali Cami, Rızık Cami, Süleyman Cami, Koç Cami, Kızlar Cami ve Küçük Cami, Kale Kapısı yerleşimin önemli tarihi eserlerini oluşturmaktadır.

Doğa ve tarihi güzelliklere sahip olan ören yerinde tanıtım ve altyapı çalışmaları devam etmektedir.

Hasankeyf ilçesine bağlı 6 mahalle ve 22 köy bulunmaktadır.